Op 17 oktober 1914 strompelde een Duitse verkenner de Grote Markt op. Te voet, alleen, en zichtbaar aangeschoten. De Kortrijkzanen onthaalden hem met een flink pak rammel. Een paar uur later was de weerstand een stuk minder hevig, want dan viel het Duitse leger massaal Kortrijk binnen.

Als je aan de trappen van het oude stadhuis staat, zie je links op de hoek met de O.-L.- Vrouwestraat het café Bar des Amis. Het café bestaat al sinds 1898 en heette in oorlogstijd Café Au Salon. Later werd dat Het Salongske.

Cinéma Royal opende in 1913 zijn deuren op de Grote Markt en was al snel de belangrijkste bioscoop van de stad. Ook tijdens WOI was vermaak de voornaamste functie van het gebouw, maar dan wel met een Duits tintje. Zo stond boven de deur te lezen: Deutsche Soldaten Lichtspiele.

Het Damberd (nu Damier) was het favoriete café van De Duitse soldaten omdat ze enkel hier bier hadden dat het Duitse kon evenaren. Misschien was dat wel de voornaamste reden waarom enkel de officieren hier werden ingekwartierd.

Sinds 1879 al doet dit gebouw ononderbroken dienst als bank. Oorspronkelijk was hier de bank van Kortrijk gevestigd, zo ook tijdens WOI. Omdat de Nationale Bank van België tijdens de oorlog geen nieuw geld meer kon uitgeven, drukten steden en gemeenten hun eigen oorlogsgeld.

In 2017 verhuisde Boekenhuis Theoria van de O.-L.-Vrouwestraat naar het Casinoplein. Maar het pand kende in zijn lange geschiedenis al vele invullingen. Oorspronkelijk was het een feest- en concertzaal.

Hier stond de staatsgevangenis, nu in de buurt van ‘Pand.A’. Deze werd getroffen tijdens het bombardement in 1944 en werd afgeschaft in 1946.

Een deel van het huidige Parkhotel was tijdens de oorlog gekend als hotel Au Pavillon Français. Het was de ideale uitvalsbasis voor bezoekers die met de trein in Kortrijk aankwamen. Naarmate de Duitsers verder oprukten, namen ze overal de spoorweginfrastructuur in beslag.

Op de hoek van de Burgemeester Reynaertstraat met het Stationsplein was Hotel des Flandres gevestigd. Tegenwoordig vind je er het populaire café Den Bras. Tijdens de oorlog was er in het station zelf een Weinstube.

Het Duitse leger kende drie soorten lazaretten of hospitalen. In de Verbandplätze, op een vijftal kilometer van het front, diende men de eerste dringende zorg toe. In de Feldlazaretten of veldhospitalen iets verderop voerde men spoedoperaties uit.

Door de nabijheid van het front en de aanwezigheid van het spoorwegnet was Kortrijk een doorgangspunt voor (vooral Engelse) krijgsgevangenen.

Op de hoek van de Houtmarkt met de Lange-Brugstraat had je in oorlogstijd café ‘t Fortuintje, nu Cusco. Alweer een gebouw met een rijke geschiedenis. In 1641 droeg het huis de naam De Fortuyne, vandaar dus ‘t Fortuintje.

Reeds in 1914 was het Plein een echte ontmoetingsplaats. Het Onze-lieve-Vrouw ter Engelen Lyceum (’t Fort) was er reeds, net als toenmalige brouwerij Le Fort. Het bekroonde bier ‘Le Fort Tripel’ van brouwerij Vandeghinste is een eerbetoon aan deze brouwerij en haar oprichter.

Het Vlaams Huis werd gebouwd in 1912-1913. Het was voor, tijdens en na oorlogstijd een gekende ontmoetingsplaats voor Vlaamsgezinden. Eén van hen was de Kortrijkse dokter Depla die ijverde voor een onafhankelijk Vlaanderen.

Tijdens de oorlog dienden de Broeltorens als opslagplaats voor het wapenarsenaal. De stad werd hiervoor veroordeeld tot een boete van 10 miljoen mark, die uiteindelijk werd kwijtgescholden.

De Kortrijkse familie Ghyoot was zeer patriottistisch. Dochter Marguerite hield een oorlogsdagboek bij. Fragmenten kan je lezen op kortrijkbezet14-18.be

Tijdens de bezetting werden heel wat gebouwen in beslag genomen door de Duitsers. De officieren selecteerden de grootste en mooist ingerichte gebouwen voor hun casino’s of ontspanningslokalen. Dat was ook het geval met Broelkaai 6.

Eet- en praatcafé De Dingen in de Budastraat was vroeger banketbakkerij Slosse, en daarvoor brouwerij De Noble. Dat brengt ons bij het thema voeding, en dat was een heikel punt in de oorlog. Na de inval van de Duitsers werd België namelijk getroffen door een groot voedseltekort.

Het hospitaal uit 1211 was uiteraard ingenomen door de Duitsers en omgevormd tot militair hospitaal. Om te vermijden dat dit hospitaal gebombardeerd werd door de geallieerden werd een groot rood kruis op het dak geschilderd.

Vanaf november 1914 moesten alle duivenliefhebbers hun duiven inleveren in het Engels Syndicaat in de Noordstraat, het huidige museum over vlas en Leie, Texture. De duiven stonden daar onder strenge militaire bewaking omdat de Duitsers vreesden dat ze voor spionage werden ingezet.

In oktober 1918 naderden geallieerde troepen Kortrijk vanuit het noorden. In een ultieme poging om die opmars tegen te houden vernielden de Duitsers op 15 oktober de Gerechtshofbrug (nu Noordbrug). Een dag later stonden de geallieerde troepen in Overleie, maar ze konden de Leie niet over.

Om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen raakten vele vrouwen in de prostitutie. Een groot deel van de prostituees tijdens WOI waren zogenaamde ‘gelegenheidsprostituees’ wiens echtgenoot aan het front zat of krijgsgevangene was.

Op 28 oktober 1918 overschouwde luitenant-generaal Watts, bevelhebber van het 16de Britse legerkorps, zijn troepen op de Grote Markt. Hij werd onthaald op de tonen van drie volksliederen: de Brabançonne, de Marseillaise en God Save the Queen.

Het monument Newfoundland Memorial aan de Gentsesteenweg in Kortrijk gedenkt het Newfoundland Regiment dat een belangrijke rol speelde tijdens de laatste dagen van het bevrijdingsoffensief.

Op het Sint-Janskerkhof van Kortrijk liggen 210 slachtoffers van WO I begraven. Je vindt er een grote gedenksteen voor de slachtoffers van WOI & WOII waaronder de 5 gefusilleerde spionnen.

De toenmalige zelfstandige gemeente Aalbeke telde voor de oorlog 2000 inwoners. Dat aantal liep tijdens de oorlog fel terug. 20 Aalbeekse militairen lieten het leven aan het front. Tientallen mensen stierven aan ziekte, hongersnood en verwondingen.

18 maart 1918. Een groot Duits lenteoffensief is op til en iedereen is zenuwachtig. Een vooruitgeschoven post Belgische soldaten achter de IJzer wordt genadeloos bestookt met Duitse vlammenwerpers. De slachtoffers blijven zwartgeblakerd en onherkenbaar achter.

Onderschat het strategisch belang van Bissegem tijdens Wereldoorlog 1 zeker niet. Met een munitiedepot, een luchthaven en de spoorlijn Kortrijk-Ieper op haar grondgebied was de vlassergemeente niet onbelangrijk.

Ook in Heule (ter hoogte van de Bozestraat) was er een vliegveld. Von Richthofen mag dan wel ontegensprekelijk de allerbeste Duitse piloot geweest zijn, zijn makker Werner Voss is de vierde meest succesvolle Duitse piloot.

De kerk van Kooigem was een belangrijke uitkijkpost en werd in 1918 door de terugtrekkende Duitsers opgeblazen. In de laatste dagen voor de bevrijding werd hard gevochten in en rond Kooigem.

Het kasteel van Baron de Bethune in Marke werd vanaf het begin van WOI bezet door de Duitsers. Vanaf 1917 vonden ook de officier-piloten, onder wie de beroemde Manfred von Richthofen (Rode Baron), onderdak in het kasteel.

Rollegem betaalde een zware tol tijdens de oorlog en leed onder verordeningen, opeisingen en inkwartiering. Er stierven 12 Rollegemnaren als militair, 6 als weggevoerde arbeider en 1 als burgerlijk slachtoffer.